Muziektheatervoorstelling.
Uit al die dagen kiezen we één willekeurige dag.
‘Hoe is ’t met u?’, vraagt ze voorzichtig.
‘Ik ga meestal vroeg slapen’, antwoordt zij.
Daarmee weet ik nog niet veel, maar ‘k voel wel van alles.
Er zijn koppels die uren met mekaar babbelen.
En anderen zeggen niets. Niets!
‘Is er iemand anders in ’t spel?’, vraagt ze op de man af.
‘Maar bah nee, gij, wat dat gij nu denkt’, roept hij.
Er zijn er die liegen dat ze zwart zien
en anderen doen van die uitspraken die je met verstomming slaan.
‘Hij heeft mijn vleugels afgeknipt, maar mijn benen heb ik nog’,
hoor ik even later door de kale ruimte razen.
‘Zijt ge nog met hem samen’, hoor ik haar vragen.
‘Ik wil weg, maar zal misschien toch blijven.’
In september 2012 lanceerde Victoria Deluxe de oproep ‘Was ist los mit dem Mann?’.
Op vraag en voorstel van enkele vrouwen ging Victoria Deluxe op zoek naar vrouwen die wilden getuigen over hun vaak heel complexe relaties met mannen.
Een 130-tal vrouwen reageerde op de oproep en in de maanden die volgden deden 65 vrouwen het relaas van hun boeiende en complexe relaties met een man of met de man van hun leven. Die intense gesprekken werden opgenomen en uitgeschreven.
Katrin Verlende doorploegde de vele interviews en begon in de lente van 2013 een theatertekst te spinnen. Parallel aan het schrijfproces begon Sara Vilardo met een exploratief repetitieproces: meer dan dertig vrouwen kwamen op wisselende momenten improviseren, zingen, spelen en hun lichaam verkennen.
Het resultaat wordt een straffe voorstelling over vrouwen die willen weggaan, maar misschien toch zullen blijven.
‘Misschien zal ik toch blijven’ is een voorstelling die vertelt hoe vrouwen de heel eigenaardige, grillige, geladen, schone en boeiende, maar toch ook complexe relaties met broers, vaders en mannen beleven.
spel: Miep Buggenhout, Cacilda Cardoso Quaglia, Liliane Derre, Lieve Delestinne, Nathalie Depoorter, Annemie d’Huyvetters, Eva De Haan, Francine De Schepper, Greet De Waele, Noura El Hajjouti, Paulina Inostroza, Delphine Jousse, Joevelyn Lampasa, Marion Moreau, Karla Persyn, Marga Peters, Manuella Ploegh, Mieke Ronsmans, Hanne Vandendriessche, Anne Vandewalle, Bénédicte Verhegghen, Ilse Wijnen
regie: Sara Vilardo
tekst: Katrin Verlende en Dominique Willaert
assistent choreografie: Carolina Mantovano
scenografie en kostuumontwerp: Evelien Stichelmeyer
kostuumuitvoering: Safiye Ergurbuz, Tatiana Mokanu, Gertrude Van Acker
procesbegeleiding: Liesbeth Maene, Sabien Van Moorter, Margot Bastiaanse, Noura El Hajjouti
techniek en productie: Ewoud Dutellie, Koen Cannaert, Salim Louati, Carlos Gutiérrez, Sidi Diarra, Kader Zaouad, Roberto Muriana
promotie: Evy Menschaert, Karolien Debel, Ria Cabus
veel dank aan: Anja Claeys, Paloma Samper, Koen Jooris, Alain De Rycke, en Cie Cecilia productie:
Victoria Deluxe in samenwerking met femma Oost-Vlaanderen en Fonds Vrijetijdsparticipatie en met de ondersteuning van de Stad Gent, Provincie Oost-Vlaanderen, Vlaamse overheid en Instituut voor de Gelijkheid van Vrouwen en Mannen
“Via de oproep voor de interviews kwam ik in contact met dit project. Victoria Deluxe was mij niet onbekend, eerder bracht ik er eens een bezoek op een studiedag van De Democratische School. Het interview, dat in een aangename en serene sfeer doorging, beviel me erg goed. Uiteindelijk besliste ik om ook mee te spelen in de voorstelling. Vanaf de eerste samenkomsten, ‘open repetities’ genoemd, was het erg fijn om erbij te horen. Een warm, betrokken solidariteitsgevoel maakte dat alle vrouwen, ongeacht achtergrond of opleidingsniveau, zich thuis voelden. De thematiek van het stuk verbindt ons op een bijzondere manier. Deelnemen aan dit project en de andere vrouwen leren kennen, is voor mij een waardevolle ervaring.”
Mieke
“Het is grappig maar ook soms frustrerend hoe mensen reageren op dit project. ‘Was ist los mit dem mann’, doet de meeste mannen (en ook vrouwen) denken dat het een ‘anti-mannen’ stuk is. Ik kreeg al een paar keer de vraag of ik nu een feministische dolle mina geworden was…. Neen, toch niet !
Ik geef gerust toe dat ik eerst dacht dat we inderdaad eens goed ons gedacht zouden kunnen zeggen, maar het werd al snel duidelijk, en maar goed ook, dat we onze vrouwelijke & mannelijke kracht in ons willen tonen en ook met het positieve naar buiten willen komen.
Daarom ook de titel van het stuk ‘Misschien zal ik toch blijven’. Omdat we inderdaad toch altijd met veel twijfels zitten over blijven of vertrekken desondanks de soms heel moeilijke situaties waarin we ons bevinden. We schrijven onszelf zoveel weg om rekening te houden met de mensen waarvan we zo veel houden en die ons toch zo veel kwetsen… Waarom ? En dit is zowel voor de vrouwen als voor de mannen.
We hopen dat het stuk de dialogen binnen en buiten de relaties kan open trekken en dat het mogelijk wordt om op een constructieve en positieve manier met elkaar om te gaan.”
Delphine
“Dit project heeft mij en de andere vrouwen uitgedaagd om onze grenzen te verleggen op het podium. De voorstelling heeft veel verschillende elementen in zich, zoals spel, tekst, beweging en zang. Het is tof om te zien hoe iedereen zich daarin durft te ontwikkelen.
Wij zijn een grote groep, wat ervoor zorgt dat wij goed naar elkaar hebben leren kijken en luisteren. Dit is niet altijd evident, maar ik merk dat we hier hard in gegroeid zijn. Samen willen we uiteindelijk een goede en krachtige voorstelling brengen, waarin onze verhalen tot hun recht komen.”
Eva
« Un bol de soupe chaude, quelques tartines, et nous –voila- en piste. Les exercices nous ont permis de mieux nous connaitre indépendamment de la parole. J’ai éprouvé des sensations ressentit des émotions avec ce groupe que je n’avais jamais rencontré auparavant, une sorte d’osmose.
La signification de notre travail n’est pas d’enfoncer la jente masculine, nous ne sommes pas des féministes venues casser du macho, mais c’est plus tôt une façon de montrer notre point de vue, pour faire prendre conscience au public, de la réalité de certaine relation homme-femme. Chacun peut se reconnaitre dans des brides de cette pièce.
Contribuer à l’élaboration de cette pièce était plus qu’un investissement personnel, plus qu’un échappatoire ou un projet social. Je pense que a l’heure actuel participer à ce projet collectif humain est un pied de nez à l’individualisme qui réveils des valeurs oubliés tel que l’altruisme ou la tolérance. Ce projet est une rencontre intergénérationnelle et interculturelle. Pour moi c’est l’un des aboutissements, une fin en soi de la condition humaine. »
Marion
WERKPROCES
In september 2012 lanceerde Victoria Deluxe de oproep: ‘Was ist los mit dem Mann?’.
Meer dan 130 vrouwen reageerden op deze oproep en lieten ons weten dat ze hun verhaal over hun relaties met mannen willen delen.
Deze getuigenissen van vrouwen over het gekke, vreemde en pijnlijke dat hen is overkomen in hun relatie(s) met mannen, vormen de aanzet voor het maken van een theatervoorstelling die een meerzijdige kijk wil ontwikkelen ten aanzien van de soms heel complexe relaties tussen mannen en vrouwen.
Zestig vrouwen werden tussen begin september en eind december 2012 geïnterviewd op de werkplek van Victoria Deluxe. Deze getuigenissen werden anoniem uitgeschreven en vormen de basis voor het schrijven van een theatertekst. Hiervoor komt regisseur en schrijfster Katrin Verlende driewekelijks samen met een groepje vrouwen die de interviews samen lezen en bespreken.
Regisseur Sara Vilardo gaat vanaf maart 2013 aan de slag met tekstfragmenten uit de interviews tijdens open repetities. Veertig vrouwen nemen hieraan deel en komen wekelijks in drie groepen bijeen om te spelen, te creëren, te experimenteren met lichaam, tekst, zang en muziek. Vanaf mei wordt er een intensiever werkproces opgestart met de vrouwen die willen en kunnen meewerken tot eind september 2013, wanneer de theatervoorstelling in première gaat in De Expeditie.
De werkmethodiek waarbij er interviews worden afgenomen vertrekkende vanuit een scherpe of gerichte vraagstelling fungeert binnen de werking van Victoria Deluxe vaak als een bijzonder vruchtbare basis voor de creatie van een theatervoorstelling.
ONTSTAANSGESCHIEDENIS VAN DIT PROJECT
In de geschiedenis van Victoria Deluxe zijn er diverse projecten geweest waarin vrouwen opmerkelijke verhalen vertelden over hun wedervaren met mannen: in de projecten in de woon- en zorgcentra voor ouderen, in de samenwerking met het onthaalbureau voor anderstalige nieuwkomers, tijdens de diverse projecten met het OCMW Gent, … In deze projecten merkten vrouwelijke deelneemster vaak op dat er toch echt wel iets aan de hand is met veel mannen. Los van hun persoonlijke en intieme relaties, zijn er de verhalen over arrogante en dominante mannen, autoritaire en strenge vaders, mannen die vernederen, denigreren,…
In de verhalen schuilen vaak de volgende elementen:
- huiselijk geweld: fysieke agressie t.a.v. de kinderen en de vrouw, al dan niet onder invloed van alcohol of drugs, seksueel geweld
- psychisch geweld: gaande van zware achterdocht, jaloerse houding, verbale verwijten, onderhuidse opmerkingen, vernederende opmerkingen, weinig tot geen erkenning krijgen,…
- ernstige psychische problemen: vrouwen die in de loop van hun relatie, huwelijk geconfronteerd worden met een partner die psychisch lijdt of ziek is: depressie, bipolaire stoornis, schizofrenie,…
- seksuele ontrouw: mannen die er andere (buitenechtelijke) relaties op nahouden
- egocentrisme: mannen die heel sterk op zichzelf en hun wereld zijn gericht en weinig aandacht en zorg opbrengen voor de kinderen en de partner en/of heel sterk gericht zijn op hun werk, hun carrière, hun hobby’s,…
- liegen en manipuleren: mooie woorden, schone beloftes, verleidingstrucs die achteraf vaak ‘loos’ blijken te zijn
Veel van de verhalen en getuigenissen worden op een heel waardige en serene manier verteld. Je voelt zelden tot nooit expliciete haat of kwaadheid, veel eerder een reflexieve houding:
‘Hoe komt het toch dat mij dit is overkomen?’ of: ‘Hoe komt het toch dat mannen zo in elkaar zitten?’ …
Sommige vrouwen nemen zelfs een soort ‘ontschuldigende’ positie in: ‘Veel mannen worden verkeerd opgevoed’ of: ‘Ik weet dat m’n man zelf slachtoffer is geweest van geweld, verwaarlozing,…’
Zonder te willen veralgemenen (er bestaan wel degelijk fijne, lieve, trouwe, zorgzame,… mannen) is het zo dat veel vrouwen kwetsuren oplopen in hun relatie met mannen. Soms vormen een aantal van deze elementen de doorslag waarom vrouwelijke participanten al dan niet bewust kiezen om alleen te blijven of op z’n minst toch heel voorzichtig te zijn in het aangaan van (nieuwe) relaties (met mannen).
RODE DRAAD VAN HET PROJECT
Met dit project willen we niet op zoek gaan naar verklaringen, naar uitleg, naar theoretische beschouwingen, maar wel naar ‘de verhalen van vrouwen’. Hiermee bedoelen we: we willen een voorstelling maken die vertrekt van vrouwen die de kans hebben genomen om te vertellen over het leed, de pijn en de kwetsuren die hen door mannen werden aangedaan. Maar anderzijds willen we ook plek geven aan de bijzonder fijne, warme en aangename momenten met mannen.
Met deze voorstelling willen we geen afrekening met ‘de man’ maken, maar wel stilstaan bij wat vrouwen wordt aangedaan en de relatief geringe maatschappelijke aandacht die hier voor bestaat. De voorstelling wil het dus vooral ook hebben over het enorme incasseringsvermogen en veerkracht en dus ook de heel inventieve, creatieve en strijdbare vormen van omgaan met deze pijnlijke en moeilijke situatie